Saturday, June 26, 2010

Tuesday, June 15, 2010

ਰੜਕ ਪੈਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਅਕਸਰ -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਰੜਕ ਪੈਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਅਕਸਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।
ਬੀਜ ਦਿੱਤੇ ਕਿਸ ਨੇ ਕੰਕਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।

ਮੋਤੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਉਤੇ ਕਾਵਾਂ ਰੌਲੀ ਪੈ ਰਹੀ
ਚੁਗ ਰਹੇ ਨੇ ਹੰਸ ਪੱਥਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।

ਕਿਸ ਹਵਾ ਨੇ ਡਸ ਲਿਆ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਅਣਖੀ ਜਲੌਅ
ਸ਼ਾਂਤ ਕਿਉਂ ਨੇ ਸਭ ਇਹ ਅੱਖਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।

ਹੁਣ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ ਨਿਕਲਦੇ ਨੇ ਪਹਿਨ ਕੇ ਹਰ ਪਲ ਨਕਾਬ
ਗ਼ੈਰ ਵੀ ਲਗਦੇ ਨੇ ਮਿੱਤਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।

ਉਹ ਮਨਾਉਂਦੇ ਨੇ ਜਸ਼ਨ, ਕਹਿੰਦੇ ਨਵਾਂ ਇਹ ਦੌਰ ਹੈ
ਵਿਛ ਰਹੇ ਨੇ ਥਾਂ ਥਾਂ ਸੱਥਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ।

ਆਓ ਰਲ ਮਿਲ ਡੀਕ ਜਾਈਏ ਇਸ ਦਾ ਕਤਰਾ ਕਤਰਾ 'ਮਾਨ'
ਦਰਦ ਦਾ ਵਗਦਾ ਸਮੁੰਦਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ। 

*************

Wednesday, April 28, 2010

ਪੱਤਝੜਾਂ ਵਿਚ ਤਿਨਕੇ -ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ

 ਗ਼ਜ਼ਲ

 ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ
ਪੱਤਝੜਾਂ ਵਿਚ ਤਿਨਕੇ ਲੱਭਣੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ
ਸਿਖਰ ਧੁੱਪਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀ ਕਦੇ ਕਮਦਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
 
ਬਹੁਤੀ ਵਾਰੀ ਕਈ ਹੋਰ ਸਿਤਮ ਵੀ ਮਾਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਚਾਕੂ,ਛੁਰੀ,ਬੰਦੂਕ ਸਿਰਫ ਕਾਤਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
 
ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਬਣਨਾ ਪੈਂਦਾ ਗੌਤਮ ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀ
ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸਕੂਨ ਜਦੋਂ ਹਾਸਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
 
ਚੰਗੇ ਲੱਗਣ ਸਾਨੂੰ ਬਿਰਖ ਪਰਿੰਦੇ ਫੇਰ ਵੀ
ਭਾਵੇਂ ਸਾਡੇ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
 
ਸਿਰਫ ਬਹਾਰਾਂ ਮਾਣਨਾ ਹੈ ਆਰਜ਼ੂ ਜਿਸਦੀ
ਚੋਟ ਸਹਿਣ ਦੇ ਉਹ ਕਦੇ ਕਾਬਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।
 
ਸਿਰਫ ਪੈਡਿਆਂ ਖਾਤਿਰ ਹੀ ਤੁਰਨਾਂ ਪੈ ਜਾਂਦਾ
ਰਸਤੇ ਤਾਂ ਰਸਤੇ ਹੁੰਦੇ ਮੰਜਿਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ।

***********

Sunday, April 25, 2010

ਦੋ ਪਲ ਦੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ -ਮਨਜੀਤ ਕੋਟੜਾ

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਮਨਜੀਤ ਕੋਟੜਾ

ਦੋ ਪਲ ਦੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ,ਮੌਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ।
ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੁਲਝਾਂ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨਾਲ।

ਸੰਵਰਨਾ ਬਿਖਰਨਾ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਹੈ ਖੇਲ,
ਜੋ ਇਹ ਆਖੇ,ਉਸ ਦੀ ਦੇਵਾਂ ਪੱਗ ਉੱਛਾਲ।

ਕੋਈ ਰਾਹ ਵੀ ਰੁਸ਼ਨਾ ਛੱਡ ਬੰਸਰੀ ਦੀ ਕੂਕ,
ਛੇੜ ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਗੀਤ,ਤੁਰ ਸੂਰਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।

ਪੀਲੀਆਂ ਜੋਕਾਂ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਰੰਗ ਪਾਣੀਓਂ ਫਿੱਕਾ,
ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਦੇ ਪਸੀਨੇ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ।

ਅਗਨ ਏਨੀ ਕਿ ਸਾੜ੍ਹ ਦੇਈਏ ਮਹਿਲ ਮੁਨਾਰੇ,
ਪਿਆਸ ਏਨੀ ਕਿ ਬੁਝੇ ਨਾ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨਾਲ।

ਲੋਕੀਂ ਕਿੰਝ ਨਪੀੜਨੇ ਕਰਨੇ ਕਿੰਝ ਹਲਾਲ
ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦਾਂ ਖੇਡਣ ਭੇਡੂ ਚਾਲ।

ਚੁੱਲੇ ਠੰਢੇ ਸੌਂ ਗਏ ਅਸਮਾਨੀ ਚੜ ਗਈ ਦਾਲ
ਛਾਤੀ ਪਿਚਕੀ ਮਾਵਾਂ ਦੀ,ਭੁੱਖੇ ਵਿਲਕਣ ਬਾਲ

ਜੋ ਕਵੀਆਂ ਤੋਂ ਹੰਝੂ ਨਾ ਬਣ ਹੋਵਣ ਲਲਕਾਰ,
ਵਿੱਚ ਦਵਾਤਾਂ ਡੋਬ ਦਿਓ ਕਲਮਾਂ ਦੇਵੋ ਜਾਲ।

Wednesday, April 21, 2010

ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ, ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ, ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ, ਹਰਿਕ ਥਾਂ ਫੈਲਿਆ ਪਰਦਾ।
ਇਵੇਂ ਲਗਦੈ ਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਆਦਮੀ ਵੀ ਹੈ ਨਿਰਾ ਪਰਦਾ।

ਬੜਾ ਹੀ ਫ਼ਖ਼ਰ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੱਜਦੈ ਆਬਰੂ ਸਭ ਦੀ
ਗਏ ਜਾਂ ਵਿਹੜੇ ਫੈਸ਼ਨ ਦੇ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰਦਾ।

ਰਤਾ ਵੀ ਨਾ ਰਿਹਾ ਈਮਾਨ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਅੰਦਰ
ਚੁਰਾਹੇ ਵਿਚ ਹੈ ਲੀਰੋ ਲੀਰ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਪਰਦਾ।

ਤੇਰੇ ਪਰਦੇ 'ਚ ਕਿੰਨੇ ਹੋਰ ਪਰਦੇ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ
ਜਦੋਂ ਪਰਦੇ 'ਚ ਆਪਾ ਫੋਲਿਆ ਤਾਂ ਬੋਲਿਆ ਪਰਦਾ।

ਲਕੀਰਾਂ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਚੁੰਮਦੇ ਰਹੇ ਹਰ ਪਲ ਅਸੀਂ ਤਾਂ 'ਮਾਨ'
ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੇ ਤਾਂ ਹੀ ਸਾਥੋਂ ਰੱਖਿਆ ਪਰਦਾ। 

************

Thursday, March 11, 2010

ਵਧੀ ਹੈ ਨੇੜਤਾ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਗ਼ਜ਼ਲ   -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਵਧੀ ਹੈ ਨੇੜਤਾ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ, ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਾਸਲਾ ਹੋਇਆ।
ਅਜੋਕੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ।

ਮਨਾਂ 'ਤੇ ਸਹਿਮ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਰ ਪਲ
ਅਸਾਥੋਂ ਬੀਤੇ ਮੌਸਮ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਤਬਸਰਾ ਹੋਇਆ।

ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਹੈ, ਕਾਤਿਲ ਹੈ ਤੇ ਮਾਸੂਮ ਤਾਰੇ ਨੇ,
ਤੇਰੇ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਮੁਨਸਿਫ਼ ਹੈ ਕਿਧਰੇ ਲਾਪਤਾ ਹੋਇਆ।

ਹਨੇਰਾ ਸੰਘਣਾ ਹੈ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹਰ ਪਲ ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ
ਬਨੇਰੇ ਆਪਣੇ 'ਤੇ ਸਾਥੋਂ ਨਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਹੋਇਆ।

ਖ਼ਬਰ ਪਹਿਲੇ ਸਫੇ 'ਤੇ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ 'ਠੀਕ ਹੈ ਸਭ ਕੁੱਝ'
ਨਗਰ ਆਪਣੇ 'ਚ ਵੇਖਾਂ ਹਰ ਬਸ਼ਰ ਮੈਂ ਵਿਲਕਦਾ ਹੋਇਆ।

************

Wednesday, February 10, 2010

ਕਿਰਦਾਰ ਨੇ ਵਿਕਾਊ -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਗ਼ਜ਼ਲ   -ਹਰਦਮ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਕਿਰਦਾਰ ਨੇ ਵਿਕਾਊ, ਈਮਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਸ਼ਰੇ-ਬਜ਼ਾਰੀਂ ਇਨਸਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।

ਨਾ ਦਰਦ ਕੋਈ ਜਾਣੇ, ਨਾ ਰੋਗ ਨੂੰ ਪਛਾਣੇ
ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਮਸੀਹਾ, ਲੁਕਮਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।

ਹਵਸਾਂ ਦੇ ਦੌਰ ਅੰਦਰ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਸੀ ਹੋਣਾ
ਦਿਲ, ਜਾਨ, ਰੀਝਾਂ, ਸੱਧਰਾਂ, ਅਰਮਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।

ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ, ਪੱਥਰ ਹੀ ਪੂਜਦਾ ਹੈ
ਏਥੇ ਗਲੀ ਗਲੀ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।

ਤੂੰ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਮ ਵਸਤੂ, ਕੀ ਆਪਣੀ ਹੈ ਹਸਤੀ
ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ।

ਸਿਰਤਾਜ, ਤਖ਼ਤ, ਸ਼ੁਹਰਤ, ਸਨਮਾਨ 'ਮਾਨ' ਕੀ ਕੀ
ਥਾਂ ਥਾਂ ਟਕੇ ਟਕੇ ਵਿਚ ਧਨਵਾਨ ਵਿਕ ਰਹੇ ਨੇ। 
..............

Sunday, January 24, 2010

ਲੋਕ ਏਥੇ ਆ ਗਏ ਹੁਣ ਓਪਰੇ -ਬਲਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ

ਗ਼ਜ਼ਲ   -ਬਲਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ


ਲੋਕ ਏਥੇ ਆ ਗਏ ਹੁਣ ਓਪਰੇ
ਚੱਲ ਚੱਲੀਏ ਏਥੋਂ ਥੋੜਾ ਕੁ ਪਰੇ

ਬੰਦੇ ਤੋਂ ਬੰਦੇ ਦਾ ਪਾੜਾ ਵਧ ਗਿਆ
ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਹਰ ਮੋੜ ਉਤੇ ਵਿਤਕਰੇ

ਝਗੜਦੇ,ਮਰਦੇ ਤੇ ਮਾਰਦੇ
ਲੋਕ ਕਿੰਨੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਸਿਰਫਿਰੇ

ਸੁੱਖ ਮੰਗੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਦੀ
ਬੇਬੇ ਚਿੜੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਚੋਗਾ ਧਰੇ

ਪੁੱਤ ਪੌਂਡਾਂ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ
ਮਾਪੇ ਵਿਚਾਰੇ ਭਾਲਦੇ ਨੇ ਆਸਰੇ

ਵਸਤਰ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਨੇ ਕੱਚ ਦੇ
ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ ਮਰੇ, ਕੱਲ ਵੀ ਮਰੇ

ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਬੋਟ ਕਿਥੇ ਰਹਿਣਗੇ
ਆਲ੍ਹਣੇ ਥਾਂ ਦਿੱਸਦੇ ਨੇ ਪਿੰਜਰੇ

ਹੱਦ ਟੱਪ ਗਈਆਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ
ਠੱਲੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਾਂ ਨਿੱਤਰੇ

ਬੋਲਬਾਲਾ ਝੂਠ ਦਾ ਸਾਰੀ ਜਗ੍ਹਾ
ਸੱਚ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਭਰੇ

ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਕਈਆਂ ਜੀਵਨ ਗਾਲਿਆ
ਬੈਠੇ ਰਹੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਵੀ ਘਰੇ
............

Wednesday, January 13, 2010

ਅੱਜ ਗ਼ਜ਼ਲ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸੁਣਾ ਮੈਨੂੰ -ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ


ਗ਼ਜ਼ਲ   -ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ


ਅੱਜ ਗ਼ਜ਼ਲ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸੁਣਾ ਮੈਨੂੰ
ਬਣਜਾ ਕਣੀਆਂ ਤੇ ਰੁੱਖ ਬਣਾ ਮੈਨੂੰ

ਮੈਂ ਮੁਸਾਫਿਰ ਹਾਂ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲ
ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਮੈਨੂੰ

ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਰਗਮ ਹਾਂ ਤੇਰੀ ਵੰਝਲੀ ਦੀ
ਆਪਣੇ ਸਾਹਾਂ 'ਚ ਲੈ ਵਸਾ ਮੈਨੂੰ

ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਇਹ
ਇਹ ਜੋ ਰੌਸ਼ਨ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਮੈਨੂੰ

..........